Werken op de grens van zorg en welzijn.
Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor mbo'ers Maatschappelijke Zorg en Sociaal Werk
Auteurs:
Karel Kans, Denise Bijman & Barbara Marcelis
Publicatiedatum:
Thema:
Arbeidsmarkt - Onderwijs
APA-referentie:
Kans, K., Bijman, D., & Marcelis, B. (2018). Werken op de grens van zorg en welzijn. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor mbo’ers Maatschappelijke Zorg en Sociaal Werk. 's-Hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs.
Korte samenvatting:
De arbeidsmarkt in de zorg is volop in beweging. Scholen die zorgopleidingen aanbieden streven ernaar zo goed mogelijk mee te bewegen. Ecbo onderzocht hoe de werkvelden van twee zorgopleidingen van ROC Midden Nederland zich ontwikkelen en hoe deze zich tot elkaar verhouden. Wat is de behoefte van werkgevers in de regio en wat betekent dit voor het profiel van beide opleidingen?
ROC Midden Nederland (ROC MN) biedt in het Gezondheidszorg College de opleiding Maatschappelijke Zorg (MZ) aan, waarin studenten opgeleid worden tot persoonlijk begeleiders. De opleiding is gericht op onder meer de gehandicaptenzorg, de ouderenzorg, zorg voor thuis- en daklozen en verslavingszorg. Tevens heeft ROC MN een opleiding Sociaal Werk (SW), die wordt gegeven aan het Welzijn College. Hierin worden studenten opgeleid om mensen te kunnen ondersteunen in het oplossen van en omgaan met problemen in het dagelijks leven. De opleiding heeft twee uitstroomrichtingen: ‘sociaal cultureel werk’ en ‘sociaal maatschappelijke dienstverlening’.
Bewegingen op de arbeidsmarkt van de zorg
Beide opleidingen zien bewegingen op de arbeidsmarkt. De opleiding MZ constateert dat er vanuit werkgevers behoefte is aan breed opgeleide professionals die niet alleen de cliënten kunnen begeleiden op het gebied van zorg, wonen en dagbesteding. De opleiding SW heeft te maken met een werkveld waar zich veel veranderingen voordoen in het kader van de WMO. Activiteiten die verschuiven daardoor voor een deel naar andere organisaties, waaronder zorginstellingen met activiteiten op het grensvlak van zorg- en welzijn.
De vraag is wat dit voor beide opleidingen betekent: groeien de werkvelden van beide opleidingen naar elkaar toe? En wat betekent dat voor de eisen die werkgevers aan gediplomeerden stellen?
Arbeidsmarktonderzoek
ROC Midden Nederland wil de vraag van de regionale arbeidsmarkt leidend laten zijn. Door ecbo is een arbeidsmarktonderzoek uitgevoerd onder werkgevers. Het betreft enerzijds zorginstellingen gericht op onder meer gehandicaptenzorg, ouderenzorg, zorg voor thuis- en daklozen en verslavingszorg. Anderzijds is gesproken met welzijnsorganisaties, zoals de buurtteams in Utrecht.
Het onderzoek gaat in op ontwikkelingen die zich voordoen in het werkveld van medewerkers met een MZ- of SW-achtergrond, wat die voor hun beroepsuitoefening betekenen en welke competenties zij nodig hebben om goed inzetbaar te blijven. Er is aandacht voor het soort functies waarvoor zij in aanmerking komen en de omvang van de werkgelegenheid voor deze groep. Tot slot wordt ingegaan op de betekenis van deze ontwikkelingen voor de opleidingen.
Twee verschillende werkvelden, twee verschillende opleidingen
Er kan niet gesteld worden dat beide opleidingen naar elkaar toe groeien. Veel veranderingen hebben ermee te maken dat zorgvragers steeds langer thuis blijven, wat consequenties heeft voor de zorg die thuis geleverd kan worden, maar ook voor de intensiteit van de gevraagde zorg in de instellingen. Zo wordt de zorgcompetent voor gediplomeerden die in de zorg gaan werken steeds belangrijker. Hierbij wordt ook opgemerkt dat voor gediplomeerden MZ de zorg de voornaamste werkgever is. Voor gediplomeerden SW geldt dit minder: zij hebben een diversere uitstroom naar de arbeidsmarkt. Ook kiest een belangrijk deel van hen voor een vervolgopleiding in het hbo.
Het onderzoeksrapport is niet openbaar. Wilt u de publicatie inzien? Neem dan contact op met Karel Kans.
Drs. Karel Kans
Drs. Karel Kans
Karel Kans is manager onderzoek en specialist in de aansluiting tussen arbeidsmarkt en middelbaar en hoger beroepsonderwijs. In opdracht van onder meer onderwijsinstellingen, brancheorganisaties en overheden treedt Karel op als senior onderzoeker en projectleider. Hij heeft een groot aantal monitoring- en evaluatiestudies uitgevoerd in opdracht van diverse ministeries. Voor mbo-instellingen monitort en evalueert hij interventies in het onderwijs. Met vertegenwoordigers vanuit het onderwijs, sociale partners en beroepsgroepen weet hij tot een gezamenlijke visie te komen op een goede aansluiting tussen opleidingen en de behoefte van de arbeidsmarkt. Door feiten te laten spreken komt hij tot een gedragen visie die uitstijgt boven belangen.
Publicaties
- Kans, K., Kieruj, K., & Mes, M. (2019). Behoefte aan een scholingsportal. Onderzoek naar de behoefte aan een portal met informatie over scholingsmogelijkheden. ’s-Hertogenbosch/Tilburg: ECBO/ CentERdata. Publicatie »
- Van der Werff. S, Kans, K., Zwetsloot, J., Wagemakers, S., Tadema, J., & Heyma, A. (2019). Eindevaluatie van de sectorplannen gereed. ’s-Hertogenbosch SEO/ECBO. Publicatie »
- Smulders, H., Vinckx, K., Van Winden, R., Hofland, A., & Kans, K. (2019). Bedrijfsscholen voor mbo-opleidingen. Een eerste verkenning. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Bijman, D., Cooijmans, M., Kans, K., & Zandbergen, L. (2019). Logistiek supervisor, Logistiek teamleider en Planner logistiek. Onderzoek voor de actualisering van BCP’s en verkenning naar een nieuw profiel. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Kans, K., Van Bergen, K., Rud, I., Groot, J., & Hofland, A. (2019). Zicht houden op veiligheid. Toekomstverkenning veiligheidsmonitor po/vo/so. ’s-Hertogenbosch: ECBO/Regioplan. Publicatie »
- Van Toly, R., Bijman, D. & Kans, K. (2018). Monitor Sociale Veiligheid in de mbo-sector 2017/2018. Deel 1: Studenten. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Van Toly, R., & Koning, I. (2018). Monitor Sociale Veiligheid 2017-2018 – Stand van zaken over sociale veiligheid in het mbo. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Van der Werf, S., Kans, K., Zwetsloot, J., Wagemakers, S., Bijman, D., & Heyma, A. (2018). Tussenevaluatie sectorplannen 2018. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek, ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Bijman, D., Cuppen, J., & Van der Boom, E. (2018). Evaluatie nieuwe bekostiging voor het vavo. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Bijman, D., & Marcelis, B. (2018). Werken op de grens van zorg en welzijn. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor mbo’ers Maatschappelijke Zorg en Sociaal Werk. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Cuppen, J., Kans, K., Brouwer, P., Groot, A., & Van der Heijden, B. (2017). Werk hebben en werk houden in het mbo. Employability van onderwijsgevend personeel. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Christoffels, I., Brekelmans, J., & Schipperheyn, R., m.m.v. Cuppen, J. (2017). Benutten van informeel leren: Aanvullende analyses bij onderzoek Leven lang leren: perspectief vanuit beroep. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Christoffels, I., Schipperheyn, R., Groeneveld, M.J., Cuppen, J., & Hofland, A. (2016). Leven lang leren: perspectief vanuit beroep. Leren voor een sterkere arbeidsmarktpositie. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Cuppen, J., Groeneveld, M. J., & Hermanussen, J. (2016). Bredere opleidingen voor een smallere doelgroep? Ontwikkelingen in de samenstelling van instroom en breder opleiden op mbo niveau 2. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kans, K., Brouwer, P., Van Kan, C., Medanhodzic, D., Kemper, M., & Nieuwenhuis, L. (2016). Voorstel bekwaamheidseisen onderwijsondersteunend onderwijsondersteunend personeel in het mbo. ’s-Hertogenbosch: BVMBO / ECBO. Publicatie »
- Kans, K., & M. Mes (2015). Sterk punt. Onderzoek naar de werking van servicepunten techniek. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Kans, K., & Veldkamp, M. (2015). De toepassing van leeruitkomsten in curriculumontwikkeling en examinering. Quick scan in opdracht van het ministerie van OCW. ’s-Hertogenbosch: Erasmus+.
- Van der Aa, R., Van der Boom, E., Van Geel, S., Kans, K., Stuivenberg, M., & Vrielink, S. (2015). Monitor maatregelen opleiding leraren beroepsonderwijs. Rotterdam: Ecorys.
- Kans, K. & Van der Aa, R. (2013). Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo. Rotterdam/Zoetermeer: Ecorys/Bouwend Nederland.
- Van der Aa, R., Kans, K., Ormskerk, S., Bendig-Jacobs, J., Hogeling, L., & Thomassen, M. (2012). Evaluatie educatieve minor. Rotterdam/Nijmegen: Ecorys/ResearchNed.
- Abawi, R., Kans, K., Van der Aa, R., & Rensen, N. (2012). Profielen van technische beroepen van de toekomst. Rotterdam/Den Haag: Ecorys, Haagse Hogeschool.
- Van der Aa, R., Lubberman, J., Van de Vlasakker, S., Stuivenberg, M., & Kans, K. (2011). Evaluatie van de Wet op de Beroepen in het Onderwijs. Rotterdam: Ecorys.
- Kans, K., Van de Vlasakker, S., & Van der Aa, R. (2012). Sectoranalyse hbo techniek. Rotterdam: Ecorys.
- Van der Aa, R., Kans, K., Stuivenberg, M., Donker van Heel, P., & Van Zutphen, F. (2011) Regeldruk voor OCW instellingen 2004-2010. Rotterdam: Ecorys.
- Kans, K., & Lubberman, J. (2011). Sectoranalyse Hoger sociaal agogisch onderwijs (HSAO). Rotterdam: Ecorys.
- Kans, K., Stuivenberg, M., & Lubberman, J. (2010). EVC gemeten: meting van de hoeveelheid EVC in Nederland in 2005-2009. Rotterdam: Ecorys.
- Vanhoren, I., Valsamis, D., Van den Broeck, K., Goos, M., & Kans, K. (2010). Ontwikkeling van een instrument voor arbeidsmarkt- en competentieprognoses. Brussel: IDEA Consult.
- Kans, K., Lubberman, J., & Van der Vegt, A. L. (2009). Monitor Ouderbetrokkenheid . Rotterdam/Utrecht: Ecorys/Sardes.
- Kans, K., Uwland, A., & Van den Boom, E. (2007). Tussen taken en regels. Verkennend onderzoek naar oorzaken van gepercipieerde regeldruk onder schoolleiders en docenten in het primair onderwijs. ECORYS Rotterdam.
Dr. Sandra Wagemakers
Dr. Sandra Wagemakers
Sandra heeft als gepromoveerd onderzoeker sterk ontwikkelde kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksvaardigheden. Met haar enthousiasme en analytische blik heeft ze oog voor de directe toepasbaarheid van informatie. Sandra zet graag data om naar kennis die gebruikt kan worden. Met haar positieve en kritische insteek, werkt ze graag aan complexe vraagstukken. Als gedreven verbinder, zorgt haar frisse blik op onderwijs voor nieuwe inzichten. Als onderzoeker heeft Sandra ervaring met thema’s als regionale vraagstukken, sociale veiligheid, praktijkgestuurd leren en onderwijsinnovaties met ICT.
Publicaties
- Klaeijsen, A., De Hoo, M., Wagemakers, S., Coppens, K., & Bombala, B. (2019). Onderwijsinnovaties met moderne ICT in het mbo. ’s-Hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs Publicatie »
- Ketelaar, E., Smulders, H., & Wagemakers, S. (te verschijnen). Excelleren als creatief-technisch vakman: Kenmerken van excellerende studenten. ‘s-Hertogenbosch: ECBO/TU/e.
- Ketelaar, E., Smulders, H., & Wagemakers, S. (2019). Excellence in Creative-Technical Upper Secondary VET: Characteristics of Excelling Students. In B. E. Stalder & C. Nägele (Eds.), Trends in vocational education and training research, Vol. II. Proceedings of the European Conference on Educational Research (ECER), Vocational Education and Training Network (VETNET). Bern, CH: VETNET. Publicatie »
- Van der Werff. S, Kans K., Zwetsloot J., Wagemakers, S., Tadema, J., & Heyma, A. (2019). Eindevaluatie van de sectorplannen gereed. ’s-Hertogenbosch SEO/ECBO. Publicatie »
- Wagemakers, S., & Kans, K. (2018). Monitor Sociale Veiligheid in de mbo-sector 2017-2018. Deel 3: Beleid. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Van der Werff, S., Kans, K., Zwetsloot, J., Wagemakers, S., Bijman, D., & Heyma, A. (2018). Tussenevaluatie sectorplannen 2018. Amsterdam/’s-Hertogenbosch: SEO Economisch Onderzoek/ECBO. Publicatie »
- Van der Werff, S., Biesenbeek, C., Wagemakers, S., & Kans, K. (2018). Quick scan 6 – Evaluatie sectorplannen. Amsterdam/’s-Hertogenbosch: SEO Economisch Onderzoek/ECBO. Publicatie »