Landelijk onderzoek naar de ervaren meerwaarde van Samen Opleiden en Professionaliseren
26 november 2020
In opdracht van het ministerie van OCW verricht ECBO onderzoek naar de meerwaarde van samen opleiden en professionaliseren (SO&P) in de sectoren po, vo en mbo. Geïnspireerd door de Professional Development School-beweging in de Verenigde Staten en de vorming van School-University Partnerships in het Verenigd Koninkrijk zijn sinds de jaren negentig lerarenopleidingen en scholen intensiever gaan samenwerken om aankomende leraren/docenten meer in de praktijk op te leiden. Deze samenwerking leverde het concept ‘opleiden in de school’ op.
Samen Opleiden en Professionaliseren (SO&P) partnerschappen
Na de vorming van de eerste samenwerkingsverbanden introduceerde het ministerie van OCW meerdere stimuleringsmaatregelen om het concept ‘opleiden in de school’ uit te breiden in het po, het vo en het mbo, in de vorm van pilots en met subsidieregelingen. Met deze stimulering had het ministerie als doel om de kwaliteit van de lerarenopleiding te verbeteren en de aantrekkelijkheid te vergroten om daarmee het tekort aan leraren terug te dringen. Met de subsidieregelingen ontstonden de eerste formele Samen Opleiden en Professionaliseren (SO&P) partnerschappen.
SO&P partnerschappen en samenwerkingsverbanden in Nederland
Op dit moment zijn er 102 SO&P partnerschappen, verspreid door heel Nederland. Naast formele partnerschappen zijn er ook andersoortige samenwerkingsverbanden tussen lerarenopleidingen en scholen. Ook deze samenwerkingsverbanden passen delen van het samen opleiden toe. De samenwerkingsverbanden ontvangen hiervoor echter geen subsidie.
Onderzoek naar opleidingsvorm Samen Opleiden & Professionaliseren
Het onderzoek bestaat uit een landelijke enquête onder direct betrokkenen, gevolgd door verdiepende groepsgesprekken met functionarissen van lerarenopleidingen, scholen en studenten. Het onderzoek beoogt een bijdrage te leveren aan de verdere ontwikkeling van samen opleiden en professionaliseren (SO&P) partnerschappen. De resultaten zijn tevens input voor het strategische advies op lerarenbeleid voor het nieuwe kabinet.
Het onderzoek bestudeert zowel het opleiden van leraren/docenten in erkende partnerschappen/opleidingsscholen als het opleiden van leraren/docenten in samenwerkingsverbanden die niet erkend en derhalve niet gesubsidieerd zijn door het ministerie van OCW.
Drs. Jose Hermanussen
Drs. Jose Hermanussen
Jose Hermanussen heeft ruim 20 jaar ervaring in het beleids- en praktijkgericht onderwijsonderzoek. Haar methodologische expertise is breed en omvat zowel de uitvoering van casestudies en surveyonderzoek als proces-, effect- en verklarende evaluaties. Inhoudelijk is ze gespecialiseerd in vraagstukken op het vlak van organisatie, beleid en bestuur van mbo-instellingen in relatie tot versterking van onderwijskwaliteit, docentprofessionalisering en regionale samenwerking.
Momenteel leidt ze binnen deze domeinen meerjarig NRO-onderzoek. Recentelijk was zij ook als projectleider verbonden aan het landelijk onderzoek naar de meerwaarde van Samen Opleiden en Professionaliseren (SO&P) en aan het surveyonderzoek Branchecode goed bestuur in het mbo. Daarnaast is en was zij als (deel)projecteider betrokken bij landelijke beleidsmonitoren (OCW/NRO), zoals Sterk Beroepsonderwijs, Toelatingsrecht, de Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom en de monitor Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo. Eerder was zij projectleider van het landelijk onderzoek naar de kwalificatiestructuur als inhoudelijk kader voor leerplanontwikkeling in het mbo.
Zij heeft specifieke ervaring met onderzoek naar de doorwerking of impact van interventies. In dit verband heeft zij onder meer onderzoek verricht naar de impact van landelijke wijzigingen in het beleid ten aanzien van de intake- en plaatsing van kwetsbare doelgroepen in het mbo.
Publicaties
- Van der Sluis, M., & Hermanussen, J. (2021). Bestuurlijke gemeenschap in het mbo. Verslag van anderhalf jaar onderzoek bij een ROC, een AOC en een vakschool. De Nieuwe Meso, september (nr. 3), 10-14. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Van Herpen, S., m.m.v. Van Bussel, M., Ferket, R., Groot, A., Almushat, A., & Wagemakers, S. (2021). De meerwaarde van Samen Opleiden & Professionaliseren: Input ten behoeve van de groeistrategie. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kamphuis, A., Hermanussen, J., Vermeulen, M., & Camps, T. (2020). Beoordelen en examineren in het mbo in tijden van Corona. Whitepaper, ECBO/TIAS. Publicatie »
- Vermeulen, M., Hermanussen, J., & Oosterling, M., m.m.v. Van der Sluis, M., & Camps, T. (2020). Governance in het mbo tijdens en na corona. Schoolmanagement • juni 2020 • nummer 3, Sdu. Publicatie »
- Eimers, T., Roelofs, M., Jenniskens, T., Hermanussen, J., Ferket, R., & Van Schoonhoven, R. (2020). Evaluatie en monitoring wet vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht mbo. Tussenrapportage 2019 deel 2. Nijmegen: KBA i.s.m. ECBO en Vrije Universiteit. Publicatie »
- De Graaf, D., Petit, R., Hermanussen, J., Ferket, R., Van der Ven, K., & Rud, I. (2020). Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo: Laatste specifieke monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Smulders, H. (2020). Kennisateliers MBO; Over theorie, model en praktijk. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Eimers, T., Leest, B., Aalbers, P., Hermanussen, J., Ferket, R., & Van Schoonhoven, R. (2019). Evaluatie en monitoring wet vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht mbo. Tussenrapportage 2019 deel 1. Nijmegen: KBA, i.s.m. ECBO en Vrije Universiteit Amsterdam. Publicatie »
- De Graaf, D., Petit, R., Hermanussen, J., Rud, I., Van der Ven, K., De Groot, A., & Van den Berg, E. (2018). Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo anno 2018. Vierde monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroute. Onderzoek in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek i.s.m. Kohnstamm Instituut en ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Vink, R., Doppenberg, J., Van den Hout, J., & Van Kan, C., m.m.v. Hazelhoff, R., Kuipers, P.J., Pierik, E., Diender, W., Van de Berekamp, L., Schnoing, M., & Koster, M. (2019). Samenwerken aan onderwijskwaliteit. ‘s-Hertogenbosch: ECBO i.s.m. IVA Onderwijs, Hogeschool van Amsterdam, Eindhoven school of Education, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, ROC van Twente, Rijn IJssel, Deltion College, MBO Utrecht en Helicon. Publicatie »
- Hermanussen, J., Bijman, D., Brouwer, P., & Stevens, R. (2018). Branchecode goed bestuur in het mbo; Survey-onderzoek stand van zaken 2018. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Heyma, A., Petit, R., Cuppen, J., Van den Berg, E., & Hermanussen, J. (2017). Implementatie doorlopende leerlijnen vmbo-mbo: Derde monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek.
- Hermanussen, J., & Christoffels, I., m.m.v. Cuppen, J. (2017). Stagematching in het mbo. Verschillende perspectieven. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J & Brouwer, P. (2017). Van controleren naar leren. De Nieuwe Meso, 4 (4), 37-41
- Imandt, M., Van den Berg, E., & Heyma, A., Mulder, J., Schipperheyn, R., & Hermanussen, J., Groot, A., Petit, R., Glaudé, M., Pater, C., & Van der Meijden, A. (2016). We zijn begonnen! Tweede meting monitor Vakmanschap- en technologieroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek i.s.m. ECBO en Kohnstamm Instituut.
- Hermanussen, J., & Brinkman, M. (2016). Werken met data. De Nieuwe Meso, september 2016 (3), 37-41. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Brouwer, P. (2016). De zorg voor onderwijskwaliteit in het mbo. De sector mbo aan zet?! ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- De Jong, J. A., Wierstra, R. F. A., & Hermanussen, J. M. (2016). An exploration of the relationship between academic and experiential learning approaches in vocational education. British Journal of Educational Psychology.
- Kans, K., Cuppen, J., Groeneveld, M. J., & Hermanussen, J. (2016). Bredere opleidingen voor een smallere doelgroep? Ontwikkelingen in de samenstelling van instroom en breder opleiden op mbo niveau 2. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., & Van Kan, C. (2016). Het (onbenutte) potentieel van mbo-teams. Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid, 4, 266-281. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Moerkamp, T. (2015). Beleidsontwikkeling van onderop. Wat het beroepsonderwijs kan leren van innovatieve praktijken van professionals in de jeugdzorg, verpleegkundige zorg en politie.‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groeneveld, M.-J., Hermanussen, J., & Schipperheyn, R. (2015). Jongeren uit vso en pro op weg naar een baan. Een onderzoek naar de Borissystematiek van SBB. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., & Van Kan, C. (2015). Samenwerkende teams in het mbo: Een verkenning naar de professionele leercultuur in mbo-teams. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Groenenberg, R. (2015). De kick van het kunnen. Praktijk en onderzoek samen aan de slag. De Nieuwe Meso.
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Hoeve, A., Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2014). Samenwerkende teams in het mbo: De ontwikkeling van de teamportretmethodiek. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Groot, A., & Schipperheyn, R., m.m.v. Smulders, H., & Neuvel, J. (2015). Verkennend onderzoek toegankelijkheid mbo 2-opleidingen. ‘s-Hertogenbosch: ECBO.
- Van de Venne, L., Hermanussen, J., Honingh, M., & Van Genugten, M. (2014). De dagelijkse zorg voor onderwijskwaliteit in het mbo. Bouwstenen voor een aanpak. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Hoeve, A., Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2013). Samenwerkende teams in het mbo: een teamportret. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Moerkamp, T., & Hermanussen, J. (2013). In gesprek over teamdoelen en professionele identiteit. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Verheijen, E., & Visser, K. (2013). Leerplanontwikkeling in het middelbaar beroepsonderwijs. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J. (2013). Werken in teams in het middelbaar beroepsonderwijs. Een kennisbasis. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2012). Goed bestuur in het mbo; Vorderingen in de implementatie van de Code Goed Bestuur in de bve-sector. Utrecht/’s-Hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs. Publicatie »
- Hermanussen, J., Oosterhof, A., & Streefland, F. (2012). De bijdrage van HRM aan teams in het mbo – verschillende perspectieven. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J. (2012). Met inzet, geduld en maatwerk. Lesgeven aan deelnemers in mbo niveau 1 of 2. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J. (2012). Docent in mbo niveau 1 of 2, een vak apart. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Moerkamp, T., Hermanussen, J., Groenenberg, R., Visser, K., Thomsen, M., Streefland, F., & Oosterhof, A. (2011). Personeelsbeleid in het mbo. Bouwstenen voor bezinning en beleid. Meso-focus 80.
- Hermanussen, J., De Bruijn, E., & Van der Venne, L. (2010). ‘Beslist pareltjes’. Opbrengst van vijf jaar innoveren in de beroepskolom. Profiel, maart 2010 (2), 25-27.
- Hermanussen, J., Smulders, H., & De Bruijn, E. (2004). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2004: Eindrapport tranche 2004. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J., m.m.v. Telle H., Van Hooff, B., Kleuskens, R., Van den Berg, J., Brakels, J., & Hommen, E. (2008). Monitor TechnoTalent: Een voorbeeld van praktijkgestuurd monitoren. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Technotalent Groep.
- De Bruijn, E., Hermanussen, J., & Van de Venne, L. (2008). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2003: Eindrapport tranche 2003. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- De Bruijn, E., Hermanussen, J., & Van de Venne, L. (2008). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2004: Voortgangsrapport tranche 2004. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- Hermanussen, J. M., Teurlings, C., & Van der Neut, I. (2007). Op weg naar ondernemend docentschap. Ervaringen uit ‘Samen op scholen’. ‘s-Hertogenbosch: CINOP Expertisecentrum. Publicatie»
- Hermanussen, J. M. (2003). Een wereld te winnen. Project portret TechnoTalent. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M., Eimers, T. (2003). Case onderwijs in drie verschillende onderwijstypen. Projectportret Groen en Rood. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M., Joukes G, (2002). Techniek in de peiling. Analyse profielkeuze havo/vwo, instroom hbo en wo bèta/techniek. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M. (2002). De ICT arbeidsmarkt nader bekeken. Een kwantitatieve analyse van vraag en aanbod. Periode 1996-2002. Delft: ICTpunt Nederland.
- Hermanussen, J.M, Wierstra, R.F.A., Jong, J.A. de, & Thijssen, J.G.L. (2001). Learning styles in vocational work experience. The journal of vocational education research 25 (4), 445-471.
Annemarie Groot, MA
Annemarie Groot, MA
Annemarie is een gedreven onderzoeker met zowel ruime ervaring in kwalitatief onderzoek als met kwantitatieve analyses. Zij is resultaatgericht en is sterk in het verbinden van onderzoeksresultaten aan de praktijk. Annemarie heeft als onderzoeker inhoudelijke expertise op het gebied van taal, rekenen en digitale vaardigheden (de basisvaardigheden) en
houdt zich daarnaast bezig met de thema’s migranten, onderwijs op entree en mbo 2. Annemarie werkte eerder als NT2-docent, trainer en consultant en weet om die reden goed de vertaalslag te maken naar het onderwijs.
Publicaties
Laaggeletterdheid
- Groot, A., Coppens, K., & Lam, J. F. (2019). Motiveren van laaggeletterden. Een literatuurstudie naar succesvolle interventies. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., Christoffels, I., Clement, C., & Lam, J. F. (2018). De laaggeletterden centraal. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- De Hoo, M., Bohnenn, E., & Groot, A. (2018). Handreiking digitale vaardigheden volwasseneneducatie. ’s-Hertogenbosch: CINOP. Publicatie »
- Groot, A. (2018). Kwaliteitsborging van het educatieaanbod. Een verkennende rapportage over de kwaliteit van het volwassenenonderwijs. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A. (2018). Aanpak laaggeletterdheid binnen het sociaal domein. Praktijkbeschrijving van pilots van drie gemeenten. ’s-Hertogenbosch: CINOP. Publicatie »
- Groot, A. (2018). NT1leren.nl. Evaluatie van een digitale methodiek om laaggeletterdheid tegen te gaan en maatschappelijke participatie te vergroten. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Clement, C., & Groot, A. (2017). Een rijkere taalomgeving in het gezin. De rol van gemeenten bij intergenerationeel leren van basisvaardigheden. Sociaal bestek.
- Christoffels, I., De Groot, A. Clement, C., & Lam, J. F. (2017). Preventie door interventie: Literatuurstudie naar lees- en schrijfachterstanden bij kinderen en jongeren. Den Haag: Stichting Lezen en Schrijven. Publicatie »
- Christoffels, I., Smit, S., & Groot, A. (2017). Oefenen.nl in contexten van licentiehouders. Een onderzoek naar gebruik, effectiviteit en kansen voor doorontwikkeling van Oefenen.nl-materialen in begeleide context. Den Haag: Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl. Publicatie »
- Groot, A., Lam, J. F., Langens, E., Litjens, P., &. Neuvel, J. (2010). Monitor deelname lees- en schrijfonderwijs door laaggeletterden 2009. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Neuvel, J., Litjens, P., Groot, A., Langens, E., Meziani, M., & Verspiek, M. (2009). Monitor deelname lees- en schrijfonderwijs door laaggeletterden 2008. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
Migranten/NT2-onderwijs
- Groot, A., & Rud, I. (2018). Ondersteuningsbehoefte anderstalige studenten. Een verkenning naar de aard en de omvang van knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen. ’s-Hertogenbosch: ECBO.
- Smulders, H., & Groot, A. (2018). Leerwerktrajecten voor jongeren met een migratie-achtergrond. Een literatuurverkenning naar wat werkt. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., & Van Wijk, M. (2012). Het vak verstaan. Docentenhandleiding voor het blijven oefenen met verstavaardigheid. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Groot, A. (2008). Luister alstublieft! Een onderzoek naar luistervaardigheid in een tweede taal. In A.J.A. Meijers, I. Vedder & W. Lowie (Eds.), Toegepaste taalwetenschap in artikelen. Amsterdam: VU Boekhandel.
Beroepsonderwijs
- Groot, A, Bolle, T., & Van Meelis, I. (2016). Taalbewust lesgeven op het mbo. Naar betere taalprestaties op mbo-entree en niveau 2. ECBO. Publicatie »
- Imandt, M., Van de Berg, E., Heyma, A., Mulder, J., Schipperheyn, R., Hermanussen, J., Groot, A., Petit. R., Glaudé, M., Pater, C., & Van der Meijden, A. ( 2016). Monitor Vakmanschap- en technologieroutes. Tweede meting. OCW. Publicatie »
- Groot, A., Buisman, M., Houtkoop, W., & Steehouder, P. (2015). Taalniveaus op het mbo. De leesvaardigheid van Nederlandse mbo’ers in (inter)nationaal perspectief. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Groot, A., & Schipperheijn, R. (2014). Toegankelijkheid mbo 2-opleidingen. Verkennend onderzoek. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Baay, P., Klaeijsen A., & Groot, A. (2017). Zelf-assessment 21ste-eeuwse docentvaardigheden. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Van Toly, R., Groot, A., Klaeijsen, A., & Brouwer, P. (2017). Ervaren werkdruk in het mbo. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., Christoffels, I., & Brekelmans, J. (2015). Rekenonderwijs nieuwe stijl krijgt vorm. Profiel, nr. 6, 15-16.
- Christoffels, I. K., & Groot, A. (2014). Rekenen in het MBO: Rekenles lastige opgave. ECBO. Publicatie »
- Raaphorst, E., & Groot, A. (2014). Examens Nederlands in het mbo. Zijn instellingen er klaar voor? ECBO. Publicatie »
Gerelateerde artikelen
De meerwaarde van Samen Opleiden & Professionaliseren
Kansen voor beter benutten en behouden academische leraren in het po