Professionalisering van docenten in het beroepsonderwijs
Docenten, instructeurs en praktijkopleiders hebben binnen het beroepsonderwijs de belangrijke taak om studenten op te leiden tot bekwame beroepsoefenaars. Om dat te realiseren werken zij met elkaar samen binnen onderwijsteams en met het bedrijfsleven en is een goede opleiding van toekomstige docenten belangrijk. Zij hebben de taak om hoogwaardige leerprocessen vorm te geven en te begeleiden. Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) voert onderzoek uit naar thema’s waarin de docent centraal staat. Denk aan onderzoek rondom opleidingstrajecten tot docent en de positie van docenten in het onderwijs. Of experimenten die handvatten bieden aan mbo-docenten en andere onderwijsprofessionals om aan de slag te gaan met bepaalde thema’s, zoals bijvoorbeeld diversiteit en inclusie
Praktijkgericht onderzoek voor professionalisering van docenten
In onderzoek maken we gebruik van instrumenten waarmee teams inzicht krijgen in de werking van innovaties. Op die manier kunnen ze tussentijds bijsturen en achteraf inzicht verkrijgen in werkzame principes. ECBO ontwikkelde met de Kennisateliers mbo een praktijkgerichte onderzoeksmethode. Met deze methode kunnen we onderwijsprofessionals binnen teamkaders ondersteunen bij het ontwikkelen van handzame kennis over wat werkt bij de aanpak van complexe onderwijsvraagstukken.
Het doen van praktijkgericht onderzoek of het benutten van inzichten uit onderzoek helpt docenten(teams) met het verbeteren van hun onderwijs. Door zich te richten en ontwikkelen op onderzoek in brede zin, zijn docenten in staat hun eigen praktijk kritisch te beschouwen, vragen te stellen bij bestaande aanpakken, verbeteringen door te voeren en te evalueren.
Kennisgedreven onderwijsontwikkeling; de docent als onderzoeker
ECBO richt zich ook op mbo-docenten die enthousiast zijn over wat het doen van onderzoek om hun onderwijspraktijk kan beteken. We organiseren verschillende activiteiten om kennisgedreven onderwijsontwikkeling te stimuleren: het doen en benutten van onderwijsonderzoek. In onderstaand overzicht vind je verschillend activiteiten rondom onderzoek in het beroepsonderwijs en recente ECBO-publicaties over het professionaliseren van docenten binnen het (beroeps)onderwijs.
Activiteiten voor kennisgedreven onderwijsontwikkeling en recente publicaties en artikelen
- Kennisateliers: Praktijkgerichte methode waarin ECBO-onderzoekers je helpen om jouw onderwijsvraagstuk verder uit te diepen. De kennis die je in het Kennisatelier verwerft kan je gebruiken bij de ontwikkeling van een leertraject binnen jouw opleiding om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Of je gebruikt de uitkomsten bij de onderbouwing voor een interventie die je in het kader van NPO uitvoert.
- Mbo Onderzoeksdag: Een dag voor, door en met het mbo. Een dag waarop docenten, beleidsmedewerkers, docent-onderzoekers en management en bestuur ervaringen uitwisselen, contacten leggen en kennis delen rondom onderzoek en kennisbenutting in het mbo.
- Pre-promotietraject: Dit traject helpt je om te onderzoeken of promoveren iets voor jou is en bij het vormgeven van jouw onderzoek en promotietraject.
- Leergang Teacher in the lead: De leergang is speciaal ontwikkeld voor teachers in de the lead: koplopers binnen de beroepsgroep die op zoek zijn naar een actuele kennisbasis van het mbo en/of thematische verdieping zoeken. Je bent mbo-opleider, en bent verbonden aan een onderwijsinstelling. De leervragen van de deelnemers vormen de leidraad voor de inhoudelijke invulling van de leergang.
- Netwerk lectoren, practoren en hoogleraren beroepsonderwijs: Het netwerk van lectoren, practoren en hoogleraren beroepsonderwijs richt zich op vraagstukken van het middelbaar beroepsonderwijs, en op de positie van het mbo in zowel de onderwijsketen als in de relatie met het bedrijfsleven. Het netwerk draagt bij aan een beter middelbaar beroepsonderwijs. Dit doet het netwerk door over vraagstukken te publiceren en hierover het debat te organiseren.
- Onderzoeks-(ver)richtingen in de praktijk van de mbo-docent
- De meerwaarde van Samen Opleiden & Professionaliseren
- De positie van academische opgeleide leerkrachten in het primair onderwijs: inzet, benutting, waardering en loopbaanmogelijkheden
- Rotterdam ontmoet Urk: Diversiteitsexperiment in het mbo
- Inventarisatie Mbo Onderzoeksdag 2021
- Nieuwe masteropleiding voor mbo-docenten: Master of science Senior Docent / Ontwerpen mbo
- Kansen voor beter benutten en behouden academische leraren in het po
- Experiment rond diversiteit in het mbo: een spannende ontmoeting
- Online tweedaagse ‘Teacher in the lead’: start verandering die bijdraagt aan beter onderwijs
Meer weten over onderzoek naar de professionalisering van docenten en instructeurs?
Wil je meer informatie over de onderzoeksmogelijkheden? Neem contact op met onderstaande ECBO-onderzoekers. Zij nemen zo snel als mogelijk contact met je op.
Drs. Jose Hermanussen
Drs. Jose Hermanussen
Jose Hermanussen heeft ruim 20 jaar ervaring in het beleids- en praktijkgericht onderwijsonderzoek. Haar methodologische expertise is breed en omvat zowel de uitvoering van casestudies en surveyonderzoek als proces-, effect- en verklarende evaluaties. Inhoudelijk is ze gespecialiseerd in vraagstukken op het vlak van organisatie, beleid en bestuur van mbo-instellingen in relatie tot versterking van onderwijskwaliteit, docentprofessionalisering en regionale samenwerking.
Momenteel leidt ze binnen deze domeinen meerjarig NRO-onderzoek. Recentelijk was zij ook als projectleider verbonden aan het landelijk onderzoek naar de meerwaarde van Samen Opleiden en Professionaliseren (SO&P) en aan het surveyonderzoek Branchecode goed bestuur in het mbo. Daarnaast is en was zij als (deel)projecteider betrokken bij landelijke beleidsmonitoren (OCW/NRO), zoals Sterk Beroepsonderwijs, Toelatingsrecht, de Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom en de monitor Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo. Eerder was zij projectleider van het landelijk onderzoek naar de kwalificatiestructuur als inhoudelijk kader voor leerplanontwikkeling in het mbo.
Zij heeft specifieke ervaring met onderzoek naar de doorwerking of impact van interventies. In dit verband heeft zij onder meer onderzoek verricht naar de impact van landelijke wijzigingen in het beleid ten aanzien van de intake- en plaatsing van kwetsbare doelgroepen in het mbo.
Publicaties
- Van der Sluis, M., & Hermanussen, J. (2021). Bestuurlijke gemeenschap in het mbo. Verslag van anderhalf jaar onderzoek bij een ROC, een AOC en een vakschool. De Nieuwe Meso, september (nr. 3), 10-14. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Van Herpen, S., m.m.v. Van Bussel, M., Ferket, R., Groot, A., Almushat, A., & Wagemakers, S. (2021). De meerwaarde van Samen Opleiden & Professionaliseren: Input ten behoeve van de groeistrategie. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Kamphuis, A., Hermanussen, J., Vermeulen, M., & Camps, T. (2020). Beoordelen en examineren in het mbo in tijden van Corona. Whitepaper, ECBO/TIAS. Publicatie »
- Vermeulen, M., Hermanussen, J., & Oosterling, M., m.m.v. Van der Sluis, M., & Camps, T. (2020). Governance in het mbo tijdens en na corona. Schoolmanagement • juni 2020 • nummer 3, Sdu. Publicatie »
- Eimers, T., Roelofs, M., Jenniskens, T., Hermanussen, J., Ferket, R., & Van Schoonhoven, R. (2020). Evaluatie en monitoring wet vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht mbo. Tussenrapportage 2019 deel 2. Nijmegen: KBA i.s.m. ECBO en Vrije Universiteit. Publicatie »
- De Graaf, D., Petit, R., Hermanussen, J., Ferket, R., Van der Ven, K., & Rud, I. (2020). Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo: Laatste specifieke monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Smulders, H. (2020). Kennisateliers MBO; Over theorie, model en praktijk. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Eimers, T., Leest, B., Aalbers, P., Hermanussen, J., Ferket, R., & Van Schoonhoven, R. (2019). Evaluatie en monitoring wet vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht mbo. Tussenrapportage 2019 deel 1. Nijmegen: KBA, i.s.m. ECBO en Vrije Universiteit Amsterdam. Publicatie »
- De Graaf, D., Petit, R., Hermanussen, J., Rud, I., Van der Ven, K., De Groot, A., & Van den Berg, E. (2018). Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo anno 2018. Vierde monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroute. Onderzoek in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek i.s.m. Kohnstamm Instituut en ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Vink, R., Doppenberg, J., Van den Hout, J., & Van Kan, C., m.m.v. Hazelhoff, R., Kuipers, P.J., Pierik, E., Diender, W., Van de Berekamp, L., Schnoing, M., & Koster, M. (2019). Samenwerken aan onderwijskwaliteit. ‘s-Hertogenbosch: ECBO i.s.m. IVA Onderwijs, Hogeschool van Amsterdam, Eindhoven school of Education, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, ROC van Twente, Rijn IJssel, Deltion College, MBO Utrecht en Helicon. Publicatie »
- Hermanussen, J., Bijman, D., Brouwer, P., & Stevens, R. (2018). Branchecode goed bestuur in het mbo; Survey-onderzoek stand van zaken 2018. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Heyma, A., Petit, R., Cuppen, J., Van den Berg, E., & Hermanussen, J. (2017). Implementatie doorlopende leerlijnen vmbo-mbo: Derde monitor vakmanschap-, technologie- en beroepsroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek.
- Hermanussen, J., & Christoffels, I., m.m.v. Cuppen, J. (2017). Stagematching in het mbo. Verschillende perspectieven. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J & Brouwer, P. (2017). Van controleren naar leren. De Nieuwe Meso, 4 (4), 37-41
- Imandt, M., Van den Berg, E., & Heyma, A., Mulder, J., Schipperheyn, R., & Hermanussen, J., Groot, A., Petit, R., Glaudé, M., Pater, C., & Van der Meijden, A. (2016). We zijn begonnen! Tweede meting monitor Vakmanschap- en technologieroutes. Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek i.s.m. ECBO en Kohnstamm Instituut.
- Hermanussen, J., & Brinkman, M. (2016). Werken met data. De Nieuwe Meso, september 2016 (3), 37-41. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Brouwer, P. (2016). De zorg voor onderwijskwaliteit in het mbo. De sector mbo aan zet?! ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- De Jong, J. A., Wierstra, R. F. A., & Hermanussen, J. M. (2016). An exploration of the relationship between academic and experiential learning approaches in vocational education. British Journal of Educational Psychology.
- Kans, K., Cuppen, J., Groeneveld, M. J., & Hermanussen, J. (2016). Bredere opleidingen voor een smallere doelgroep? Ontwikkelingen in de samenstelling van instroom en breder opleiden op mbo niveau 2. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., & Van Kan, C. (2016). Het (onbenutte) potentieel van mbo-teams. Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid, 4, 266-281. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Moerkamp, T. (2015). Beleidsontwikkeling van onderop. Wat het beroepsonderwijs kan leren van innovatieve praktijken van professionals in de jeugdzorg, verpleegkundige zorg en politie.‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groeneveld, M.-J., Hermanussen, J., & Schipperheyn, R. (2015). Jongeren uit vso en pro op weg naar een baan. Een onderzoek naar de Borissystematiek van SBB. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., & Van Kan, C. (2015). Samenwerkende teams in het mbo: Een verkenning naar de professionele leercultuur in mbo-teams. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., & Groenenberg, R. (2015). De kick van het kunnen. Praktijk en onderzoek samen aan de slag. De Nieuwe Meso.
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Hoeve, A., Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2014). Samenwerkende teams in het mbo: De ontwikkeling van de teamportretmethodiek. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Groot, A., & Schipperheyn, R., m.m.v. Smulders, H., & Neuvel, J. (2015). Verkennend onderzoek toegankelijkheid mbo 2-opleidingen. ‘s-Hertogenbosch: ECBO.
- Van de Venne, L., Hermanussen, J., Honingh, M., & Van Genugten, M. (2014). De dagelijkse zorg voor onderwijskwaliteit in het mbo. Bouwstenen voor een aanpak. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Brouwer, P., Hermanussen, J., Hoeve, A., Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2013). Samenwerkende teams in het mbo: een teamportret. ‘s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Moerkamp, T., & Hermanussen, J. (2013). In gesprek over teamdoelen en professionele identiteit. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Verheijen, E., & Visser, K. (2013). Leerplanontwikkeling in het middelbaar beroepsonderwijs. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J. (2013). Werken in teams in het middelbaar beroepsonderwijs. Een kennisbasis. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Thomsen, M., & Van de Venne, L. (2012). Goed bestuur in het mbo; Vorderingen in de implementatie van de Code Goed Bestuur in de bve-sector. Utrecht/’s-Hertogenbosch: Expertisecentrum Beroepsonderwijs. Publicatie »
- Hermanussen, J., Oosterhof, A., & Streefland, F. (2012). De bijdrage van HRM aan teams in het mbo – verschillende perspectieven. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J. (2012). Met inzet, geduld en maatwerk. Lesgeven aan deelnemers in mbo niveau 1 of 2. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J. (2012). Docent in mbo niveau 1 of 2, een vak apart. Utrecht/’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Moerkamp, T., Hermanussen, J., Groenenberg, R., Visser, K., Thomsen, M., Streefland, F., & Oosterhof, A. (2011). Personeelsbeleid in het mbo. Bouwstenen voor bezinning en beleid. Meso-focus 80.
- Hermanussen, J., De Bruijn, E., & Van der Venne, L. (2010). ‘Beslist pareltjes’. Opbrengst van vijf jaar innoveren in de beroepskolom. Profiel, maart 2010 (2), 25-27.
- Hermanussen, J., Smulders, H., & De Bruijn, E. (2004). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2004: Eindrapport tranche 2004. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- Groenenberg, R., & Hermanussen, J., m.m.v. Telle H., Van Hooff, B., Kleuskens, R., Van den Berg, J., Brakels, J., & Hommen, E. (2008). Monitor TechnoTalent: Een voorbeeld van praktijkgestuurd monitoren. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Technotalent Groep.
- De Bruijn, E., Hermanussen, J., & Van de Venne, L. (2008). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2003: Eindrapport tranche 2003. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- De Bruijn, E., Hermanussen, J., & Van de Venne, L. (2008). Evaluatie Innovatiearrangement Beroepskolom 2004: Voortgangsrapport tranche 2004. ‘s-Hertogenbosch: Centrum voor Innovatie van Beroepsopleidingen i.s.m. Het Platform Beroepsonderwijs.
- Hermanussen, J. M., Teurlings, C., & Van der Neut, I. (2007). Op weg naar ondernemend docentschap. Ervaringen uit ‘Samen op scholen’. ‘s-Hertogenbosch: CINOP Expertisecentrum. Publicatie»
- Hermanussen, J. M. (2003). Een wereld te winnen. Project portret TechnoTalent. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M., Eimers, T. (2003). Case onderwijs in drie verschillende onderwijstypen. Projectportret Groen en Rood. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M., Joukes G, (2002). Techniek in de peiling. Analyse profielkeuze havo/vwo, instroom hbo en wo bèta/techniek. Delft: Axis.
- Hermanussen, J. M. (2002). De ICT arbeidsmarkt nader bekeken. Een kwantitatieve analyse van vraag en aanbod. Periode 1996-2002. Delft: ICTpunt Nederland.
- Hermanussen, J.M, Wierstra, R.F.A., Jong, J.A. de, & Thijssen, J.G.L. (2001). Learning styles in vocational work experience. The journal of vocational education research 25 (4), 445-471.
Dr. Johan Coenen
Dr. Johan Coenen
Johan is een gepromoveerd onderzoeker met 14 jaar ervaring in wetenschappelijk, beleids- en contractonderzoek op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt. Zijn expertise ligt o.a. op het gebied van analysemethoden- en technieken, het schrijven van rapporten en publiceren van resultaten, het ontwikkelen van vragenlijsten en het opzetten van gedegen experimenten, waarmee effectevaluaties causale effecten kunnen meten. Johan is een zeer ervaren onderzoeker, geïnteresseerd in o.a. de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en docentkwaliteit. Johan heeft gewerkt als post-doctoraal onderzoeker aan de Maastricht University. Hij heeft onder andere onderzoek gedaan naar de rol van persoonskenmerken bij studieprestaties aan de universiteit, met gebruik van vignetten om vertekening in het meten van persoonskenmerken te corrigeren. Bij onderzoeksinstituut Etil van de Maastricht University heeft hij o.a. portals opgezet voor onderwijs- en arbeidsmarktdata. Als promovendus schreef hij zijn proefschrift ‘Teacher characteristics and student performance: how teacher ability, gender and instruction styles affect student outcomes in primary education’. Johan heeft tussen 2005 en 2010 bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van Maastricht University onderzoek gedaan voor onder andere de volgende projecten: o.a. Parlementaire onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen (Commissie Dijsselbloem), PIAAC, WO-monitor, HBO-monitor, Voortijdig schoolverlaters, Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 20xx en de Arbeidsmarktmonitor Metalektro. Johan is nauwkeurig, geïnteresseerd, heeft gevoel voor humor, is analytisch en een echt teamplayer.
Publicaties en artikelen rondom onderzoek naar de professionalisering van docenten
Onderzoeks-(ver)richtingen in de praktijk van de mbo-docent
De meerwaarde van Samen Opleiden & Professionaliseren
Kansen voor beter benutten en behouden academische leraren in het po
Positie academische opgeleide leerkrachten in het po
Persbericht | Experiment rond diversiteit in mbo: een spannende ontmoeting
Rotterdam ontmoet Urk: Diversiteitsexperiment in het mbo
Online tweedaagse ‘Teachers in the lead’
Nieuw onderzoek naar academisch opgeleide leerkrachten in het primair onderwijs
