Basisvaardigheden – 21ste-eeuwse vaardigheden
Geletterdheid (taal), gecijferdheid (rekenen) en probleemoplossend vermogen (21ste-eeuwse vaardigheden) worden gezien als basisvaardigheden. Beheersing hiervan is belangrijk voor een kansrijke positie op de arbeidsmarkt en om jezelf staande te houden in de maatschappij. Onderzoek naar basisvaardigheden heeft een lange onderzoekstraditie binnen ECBO. Wij houden ons bezig met 21ste-eeuwse vaardigheden en met onderzoek naar de manier waarop deze in de curricula van het beroepsonderwijs een plek kunnen krijgen.
ECBO-onderzoek op het gebied van 21ste-eeuwse vaardigheden
- Tegengaan van laaggeletterdheid: Om goed deel te nemen aan de moderne maatschappij is kunnen lezen en schrijven een voorwaarde. In Nederland zijn naar schatting zo’n 2,5 miljoen volwassenen laaggeletterd. Dat staat voor zo’n 1 op de 6 Nederlanders Mensen die laaggeletterd zijn, kunnen wel lezen en schrijven maar hebben daar moeite mee. Vanuit de overheid is er veel aandacht voor laaggeletterdheid via bijvoorbeeld het Tel mee met Taal. Gezamenlijk streven de ministeries OCW, VWS en SZW met dit actieprogramma naar het tegengaan van laaggeletterdheid en willen ze voorkomen dat mensen met een beperkte taalvaardigheid aan de kant komen te staan. Het programma loopt tot eind 2019.
- Effectiviteit van taal- en rekenonderwijs: Er waren zorgen over de daling van de prestaties van mbo-studenten op het gebied van taal en rekenen. Sinds 2010 zijn Nederlands en rekenen daarom onderdeel van de curricula van het middelbaar beroepsonderwijs en worden deze vakken afgesloten met examens. Er zijn centrale en decentrale toetsen. De kwaliteit van de examens en de meest efficiënte manier om de examinering te organiseren is nog altijd een vraagstuk. Wat verder speelt zijn de effectiviteit van het taal- en rekenonderwijs voor specifieke groepen op het mbo en de professionalisering van docenten in het taal- en rekenonderwijs.
- 21ste-eeuwse vaardigheden in het mbo: Het beroepsonderwijs bereidt jongeren voor op hun toekomst. Geen gemakkelijke taak, want hoe ziet die toekomst eruit? De samenleving en beroepen veranderen sterk. Vandaar de roep om meer aandacht voor algemene, ‘21ste-eeuwse’ vaardigheden in het mbo. Maar wat zijn dat precies? En hoe kan het mbo daar het best op inspelen?
- Onderzoeksverantwoording: Move21 | Toekomstgerichte vaardigheden in beeld
- Praktijkpublicatie: Move21 | Toekomstgerichte vaardigheden in ontwikkeling in het mbo
- Blikvanger: Brede Vorming in de praktijk van ROC Friese Poort
- Adviesrapport taalschakeltraject onderwijsroute inburgering
- Meetinstrumenten basisvaardigheden 2019
- Aandacht voor mensenrechten in het mbo
- Evaluatie subsidieregeling laagtaalvaardige werknemers
- Hoe begeleid je rekenzwakke mbo-studenten?
- Tien jaar na invoering rekeneisen mbo: waar staan we nu?
- Tool Geletterdheidinzicht leidt tot onderbouwde keuze doelgroepenbeleid
- Start uitgebreid onderzoek naar aanpak laaggeletterdheid
- Mbo-studenten tevreden over 21ste-eeuwste vaardigheden; kritisch over grenzen stellen en gezond gedrag
- KOMPAS21 gaat door in 2021!
Kennisproducten en professionaliseringsaanbod
In het project ‘Grip op leerpotentieel’ onderzochten we of formatieve toets- en evaluatietechnieken taal- en rekendocenten kunnen helpen ondersteuning op maat te bieden bij de lessen Nederlands en rekenen. Centraal stond de vraag: in hoeverre kan het gebruik van formatieve toetstechnieken door docenten rekenen en taal in het mbo (entree- en niveau-2-opleidingen) bijdragen aan het inlopen van de leerachterstanden van de studenten op deze gebieden? Dit leverde voor de onderwijspraktijk een overzicht van effectieve technieken op die docenten in het mbo kunnen inzetten. We ontwikkelden diverse kennisproducten voor de onderwijspraktijk. Deze komen binnenkort beschikbaar. Verder bieden we professionaliseringsactiviteiten en tools aan voor docenten, vakgroepleiders en teamleiders. Bekijk deze trainingen en tools in onderstaand overzicht.
- Formatief evalueren van Nederlands in het mbo – training voor docenten Nederlands: In de training maak je op een interactieve manier kennis met de theorie van formatief evalueren. Vervolgens ga je actief aan de slag met de toepassing van formatief evalueren en de evaluatietechnieken in je eigen les.
- Grip op formatief evalueren van Nederlands in de opleiding – Masterclass voor vakgroepleiders, opleidingsmanagers, teamleiders en docenten: De masterclass is bedoeld voor managers die het formatief evalueren willen inbedden in hun opleiding(en). In de masterclass maak je uitgebreider kennis met de theorie van formatief evalueren. Je gaat vervolgens actief aan de slag met de implementatie van formatief evalueren in het curriculum.
- VAK-TAAL! Samenwerken aan taalcompetenties in het mbo: Na een intakegesprek en een voormeting ga je binnen (een deel van) je team aan de slag met het verbinden van taal- en beroepsonderwijs. Jullie team krijgt begeleiding bij zowel het opzetten van een interne werkgroep als het ontwerpen en uitvoeren van geïntegreerd taal-/beroepsonderwijs. Aan het eind van het traject gaan we in een eindmeting na wat de impact van deze fase van het traject is en krijg je advies op maat voor het vervolg. Duurzaam en onderbouwd.
Meer weten over onderzoeksmogelijkheden en professionaliseringsactiviteiten?
Wil je meer weten over de onderzoeksmogelijkheden en trainingen voor onderwijsprofessionals rondom 21ste-eeuwse vaardigheden en de manier waarop deze in de curricula van het beroepsonderwijs een plek krijgen? Neem contact op met Annemarie Groot of Karien Coppens.
Annemarie Groot, MA
Annemarie Groot, MA
Annemarie is een gedreven onderzoeker met zowel ruime ervaring in kwalitatief onderzoek als met kwantitatieve analyses. Zij is resultaatgericht en is sterk in het verbinden van onderzoeksresultaten aan de praktijk. Annemarie heeft als onderzoeker inhoudelijke expertise op het gebied van taal, rekenen en digitale vaardigheden (de basisvaardigheden) en
houdt zich daarnaast bezig met de thema’s migranten, onderwijs op entree en mbo 2. Annemarie werkte eerder als NT2-docent, trainer en consultant en weet om die reden goed de vertaalslag te maken naar het onderwijs.
Publicaties
Laaggeletterdheid
- Groot, A., Coppens, K., & Lam, J. F. (2019). Motiveren van laaggeletterden. Een literatuurstudie naar succesvolle interventies. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., Christoffels, I., Clement, C., & Lam, J. F. (2018). De laaggeletterden centraal. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- De Hoo, M., Bohnenn, E., & Groot, A. (2018). Handreiking digitale vaardigheden volwasseneneducatie. ’s-Hertogenbosch: CINOP. Publicatie »
- Groot, A. (2018). Kwaliteitsborging van het educatieaanbod. Een verkennende rapportage over de kwaliteit van het volwassenenonderwijs. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A. (2018). Aanpak laaggeletterdheid binnen het sociaal domein. Praktijkbeschrijving van pilots van drie gemeenten. ’s-Hertogenbosch: CINOP. Publicatie »
- Groot, A. (2018). NT1leren.nl. Evaluatie van een digitale methodiek om laaggeletterdheid tegen te gaan en maatschappelijke participatie te vergroten. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Clement, C., & Groot, A. (2017). Een rijkere taalomgeving in het gezin. De rol van gemeenten bij intergenerationeel leren van basisvaardigheden. Sociaal bestek.
- Christoffels, I., De Groot, A. Clement, C., & Lam, J. F. (2017). Preventie door interventie: Literatuurstudie naar lees- en schrijfachterstanden bij kinderen en jongeren. Den Haag: Stichting Lezen en Schrijven. Publicatie »
- Christoffels, I., Smit, S., & Groot, A. (2017). Oefenen.nl in contexten van licentiehouders. Een onderzoek naar gebruik, effectiviteit en kansen voor doorontwikkeling van Oefenen.nl-materialen in begeleide context. Den Haag: Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl. Publicatie »
- Groot, A., Lam, J. F., Langens, E., Litjens, P., &. Neuvel, J. (2010). Monitor deelname lees- en schrijfonderwijs door laaggeletterden 2009. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Neuvel, J., Litjens, P., Groot, A., Langens, E., Meziani, M., & Verspiek, M. (2009). Monitor deelname lees- en schrijfonderwijs door laaggeletterden 2008. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
Migranten/NT2-onderwijs
- Groot, A., & Rud, I. (2018). Ondersteuningsbehoefte anderstalige studenten. Een verkenning naar de aard en de omvang van knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen. ’s-Hertogenbosch: ECBO.
- Smulders, H., & Groot, A. (2018). Leerwerktrajecten voor jongeren met een migratie-achtergrond. Een literatuurverkenning naar wat werkt. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., & Van Wijk, M. (2012). Het vak verstaan. Docentenhandleiding voor het blijven oefenen met verstavaardigheid. ’s-Hertogenbosch: CINOP.
- Groot, A. (2008). Luister alstublieft! Een onderzoek naar luistervaardigheid in een tweede taal. In A.J.A. Meijers, I. Vedder & W. Lowie (Eds.), Toegepaste taalwetenschap in artikelen. Amsterdam: VU Boekhandel.
Beroepsonderwijs
- Groot, A, Bolle, T., & Van Meelis, I. (2016). Taalbewust lesgeven op het mbo. Naar betere taalprestaties op mbo-entree en niveau 2. ECBO. Publicatie »
- Imandt, M., Van de Berg, E., Heyma, A., Mulder, J., Schipperheyn, R., Hermanussen, J., Groot, A., Petit. R., Glaudé, M., Pater, C., & Van der Meijden, A. ( 2016). Monitor Vakmanschap- en technologieroutes. Tweede meting. OCW. Publicatie »
- Groot, A., Buisman, M., Houtkoop, W., & Steehouder, P. (2015). Taalniveaus op het mbo. De leesvaardigheid van Nederlandse mbo’ers in (inter)nationaal perspectief. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Hermanussen, J., Groot, A., & Schipperheijn, R. (2014). Toegankelijkheid mbo 2-opleidingen. Verkennend onderzoek. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Baay, P., Klaeijsen A., & Groot, A. (2017). Zelf-assessment 21ste-eeuwse docentvaardigheden. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Van Toly, R., Groot, A., Klaeijsen, A., & Brouwer, P. (2017). Ervaren werkdruk in het mbo. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., Christoffels, I., & Brekelmans, J. (2015). Rekenonderwijs nieuwe stijl krijgt vorm. Profiel, nr. 6, 15-16.
- Christoffels, I. K., & Groot, A. (2014). Rekenen in het MBO: Rekenles lastige opgave. ECBO. Publicatie »
- Raaphorst, E., & Groot, A. (2014). Examens Nederlands in het mbo. Zijn instellingen er klaar voor? ECBO. Publicatie »
Dr. Karien Coppens
Dr. Karien Coppens
Karien heeft veel ervaring met vraagstukken en onderzoeken op het snijvlak van beleid, praktijk en onderzoek. Naast proceservaring, heeft ze expertise opgebouwd rondom thema’s als inclusief onderwijs, (onderwijs)loopbanen, ondersteuning van een leven lang ontwikkelen en het gebruik van data. Ze is een onderzoeker die graag verbindt en organiseert.
Publicaties
Peer-reviewed
- Urlings, C. C., Coppens, K. M., & Borghans, L. (resubmission). Measurement of Executive Functioning Using a Playful Robot in Kindergarten.
- Hirsch, S., Lambert, K., Coppens, K., & Moeller, K. (2018). Basic numerical competences in large-scale assessment data: Structure and long-term relevance. Journal of Experimental Child Psychology, 167, 32-48. Publicatie »
- Gubbels, J., Coppens, K. M., & De Wolf, I. (2017). Inclusive education in the Netherlands: How funding arrangements and demographic trends relate to dropout and participation rates. International Journal of Inclusive Education, 1-17. Publicatie »
- De Neubourg, E., Borghans, L., Coppens, K., & Jansen, M. (2017). Explaining Children’s Life Outcomes: Parental Socioeconomic Status, Intelligence and Neurocognitive Factors in a Dynamic Life Cycle Model. Child Indicators Research, 1-19. Publicatie »
- Coppens, K. M., Tellings, A., Schreuder, R., & Verhoeven, L. (2013). Developing a structural model of reading: the role of hearing status in reading development over time. Journal of deaf studies and deaf education, 18(4), 489-512. Publicatie »
- Tellings, A., Coppens, K. M., Gelissen, J., & Schreuder, R. (2013). Clusters of word properties as predictors of elementary school children’s performance on two word tasks. Applied Psycholinguistics, 34(03), 461-481 Publicatie »
Overige publicaties
- Klaeijsen, A., De Hoo, M., Wagemakers, S., Coppens, K., & Bombala, B. (2019). Onderwijsinnovaties met moderne ICT in het mbo. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Groot, A., Coppens, K. M., & Lam, J. F., (2019) Motiveren van laaggeletterden: Een literatuurstudie naar succesvolle interventies. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Coppens, K. M. & Westerhuis, A. (2019). Werken met data door opleidingsteams in het mbo. Meerwaarde en condities. ’s-Hertogenbosch: ECBO. Publicatie »
- Ternité, E. M. & Coppens, K. (2019). Verkenning lob-beleid en professionalisering in Europa. Actuele situatie, uitvoering, professionalisering en onderzoek van een zevental Europese landen in beeld. ‘s-Hertogenbosch: Euroguidance Nederland. Publicatie »
- Wolbers, M., Krikhaar, E., De Graaff, H. C. J., Unsworth, S., Leest, B., Coppens, K., & Jenniskens, T. (2018). Evaluatie pilot Tweetalig Primair Onderwijs: Vervolgmeting schooljaar 2016/17. Nijmegen: KBA. Publicatie »
- Coppens, K., & Gubbels, J. (2017). Zittenblijven en dan een treetje hoger. Didactief : Opinie en Onderzoek voor de Schoolpraktijk, 47(9), pp. 44-45
- Borghans, L., & Coppens, K. M. (2015). Kind of arbeidsmarkt?. Economisch Statistische Berichten, 100(4718), 560-560.
Artikelen en onderzoekspublicaties over 21ste-eeuwse vaardigheden
Sociaal Werk(t): Nieuwe kansen voor de mbo’er sociaal werk
Drie scenario’s voor stages in de zorg
Onderzoek stageproblematiek in zorg en welzijn gestart
Experts over de impact van de coronacrisis op de arbeidsmarkt
Onderwijsinnovaties met moderne ICT
Eindevaluatie van de sectorplannen gereed
Campagne #NOBULLSHIT voor burgerschapsonderwijs
Werken met data door opleidingsteams in het mbo: meerwaarde en condities